Polska po Wyborach Parlamentarnych

© iqoncept/ Depositphotos.com

Ponad tydzień po wyborach parlamentarnych w Polsce, które odbyły się 15 października i w których obecna rządząca partia przegrała na rzecz opozycyjnej koalicji, Prezydent Andrzej Duda przeprowadził pierwsze rozmowy dotyczące formowania nowego rządu. W dniach 24 i 25 października odbyły się pierwsze konsultacje Prezydenta z przedstawicielami obecnej partii rządzącej Prawo i Sprawiedliwość (PiS) oraz opozycyjnej koalicji skupiającej Koalicję Obywatelską (KO), Nową Lewicę i Trzecią Drogę.

Na początek Prezydent spotkał się z przedstawicielami PiS, która mimo że wygrała wybory, straciła większość parlamentarną.

Po 8 latach Prawo i Sprawiedliwość traci większość

W tegorocznych wyborach odnotowano rekordową frekwencję, która od czasu wprowadzenia demokratycznych wyborów w Polsce w roku 1989 nie była dotychczas osiągnięta. Prezydent Duda nazwał to "świętem demokracji". Wzięło w niej udział 74,38 procent uprawnionych do głosowania obywateli, w porównaniu do 61,74 procent w wyborach w roku 2019. W wyborach do sejmu PiS zdobył 194 mandaty, co odpowiada 35,38 procent głosów, KO 157 mandaty - 30,7 procent, Trzecia Droga 65 mandatów - 14,4 procent, Nowa Lewica 26 mandatów - 8,61 procent, Konfederacja 18 mandatów - 7,16 procent. Koalicja opozycji demokratycznej (KO, Trzecia Droga, Nowa Lewica) zdobyła 248 z 460 mandatów, co oznacza, że mają one znacznie więcej mandatów niż rządząca partia PiS.

Kandydaci na stanowisko premiera

Prawo i Sprawiedliwość na swojego kandydata na premiera wybrało Mateusza Morawieckiego. Koalicja Obywatelska łącznie z Nową Lewicą i Trzecią Drogą wybrali Donalda Tuska. Liderzy tych trzech opozycyjnych ugrupowań potwierdzili 24 października ich gotowość do wspólnego zbudowania nowego rządu.

Formowanie nowego rządu

Konstytucja RP w artykule 109 ust. 2 określa, że pierwsze posiedzenie Sejmu i Senatu po wyborach powinno odbyć się w ciągu 30 dni, czyli najpóźniej 14 listopada 2023 roku. Prezydent ma 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniego Prezesa Rady Ministrów (artykuł 154 ust. 1) na powołanie premiera i rządu, którzy muszą uzyskać wotum zaufania Sejmu. Nowy rząd będzie musiał uzyskać wotum zaufania do 12 grudnia.

Zgodnie z konstytucją, Prezydentowi przypada kluczowa rola w procesie formowania rządu. Wielu obserwatorów oczekuje, że proces tworzenia nowego rządu po wyborach z 15 października może się opóźnić. Stefan Garsztecki, politolog, w swojej analizie wyborów dla Polen-Analysen, zakłada, że Duda na początek zleci tworzenie rządu politykowi z PiS jako partii wygrywającej wybory. Jednakże, biorąc pod uwagę brak większości parlamentarnej PiS i brak perspektyw na koalicję, Garsztecki sugeruje, że "proces tworzenia rządu z partii opozycyjnych opóźni się". Czy jego przewidywania okażą się trafne i jak długo potrwa proces formowania nowego rządu w Warszawie, okaże się w ciągu najbliższych tygodni.